توسعه مدل های هوش مصنوعی مرکب در برآورد قابلیت انتقال آبخوان، مطالعه موردی: دشت تسوج

Authors

عطاالله ندیری

دانشجوی دکتری/ هیدروژئولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران اصغر اصغری مقدم

استاد /دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. هیراد عبقری

استادیار /دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. الهام فیجانی

دانشجوی دکتری/ هیدروژئولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

abstract

پارامترهای هیدروژئولوژیکی از جمله قابلیت انتقال یکی از مهمترین پارامترهای ورودی در مدل سازی آبهای زیرزمینی است که عموماً تعیین آن برای نقاط مختلف آبخوان با هزینه های فراوانی انجام می گیرد. آبخوان دشت تسوج یکی از آبخوانهای حاشیه دریاچه ارومیه می باشد که در دهه اخیر با افت سطح آب زیرزمینی مواجه شده و نیازمند مدیریت کمی و کیفی است. بنابراین، در این تحقیق به عنوان مرحله اول، از مدل های منطق فازی، شبکه عصبی مصنوعی و نوروفازی برای برآورد قابلیت انتقال استفاده شد. سپس با توجه به پیچیدگی سیستم های هیدروژئولوژیکی، در این مطالعه روش ترکیبی از مدل های هوش مصنوعی پیشنهاد شده است که مدل هوش مصنوعی مرکب (committee machine (cm)) خوانده می شود. با توجه به این که هر یک از مدل های فازی، شبکه عصبی مصنوعی و نوروفازی توانایی هایی در برآورد پارامترهای هیدروژئولوژیکی نشان داده اند، لذا در این روش ترکیبی از این مدل ها برای پیش بینی قابلیت انتقال استفاده شده است. به طوری که خروجی هر مدل با وزن بهینه شده بوسیله روش الگوریتم  بهینه سازی جامعه ذرات، به خروجی مدل ترکیبی ارائه شده انجامید. در این مطالعه از متغیرهای ژئوفیزیکی و هیدروژئولوژیکی مرتبط با قابلیت انتقال مانند مقاومت عرضی (rt)، هدایت الکتریکی (ec) و ضخامت آبخوان(b)  و همچنین موقعیت جغرافیایی به عنوان ورودی برای برآورد قابلیت انتقال استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده مدل ترکیبی پیشنهاد شده نسبت به هریک از مدل های فازی، شبکه عصبی مصنوعی و نوروفازی نتایج بهتری نشان دادند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توسعه مدل‌های هوش مصنوعی مرکب در برآورد قابلیت انتقال آبخوان، مطالعه موردی: دشت تسوج

پارامترهای هیدروژئولوژیکی از جمله قابلیت انتقال یکی از مهمترین پارامترهای ورودی در مدل‌سازی آبهای زیرزمینی است که عموماً تعیین آن برای نقاط مختلف آبخوان با هزینه‌های فراوانی انجام می‌گیرد. آبخوان دشت تسوج یکی از آبخوانهای حاشیه دریاچه ارومیه می‌باشد که در دهه اخیر با افت سطح آب زیرزمینی مواجه شده و نیازمند مدیریت کمی و کیفی است. بنابراین، در این تحقیق به عنوان مرحله اول، از مدل‌های منطق فازی، شب...

full text

استفاده از مدل هوش مصنوعی مرکب نظارت شده برای بهبود مدل دراستیک (مطالعه موردی: آبخوان دشت اردبیل)

آلودگی منابع آب زیرزمینی به علت نفوذ آلاینده­ها از سطح زمین به سامانه آب زیرزمینی به‎ویژه در مناطق خشک و نیمه‎خشک که با کمبود کمی و کیفی منابع آب روبه‌رو هستند؛ یکی از معضلات جدی به شمار می­آید. بنابراین ارزیابی آسیب­پذیری آب زیرزمینی به منظور شناسایی مناطق دارای پتانسیل بالای آلودگی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی ضروری است. در این پژوهش آسیب­پذیری آبخوان دشت اردبیل در برابر آلودگی با استفاده از...

full text

مدل منطق فازی در تخمین قابلیت انتقال آبخوانها مطالعه موردی: دشت تسوج

این مطالعه یک مدل منطق فازی مرکب نظارت شده  (scfl)برای تخمین قابلیت­انتقال در آبخوان دشت تسوج ارائه می کند. تخمین قابلیت­انتقال به ویژه در آبخوان ناهمگن بسیار پرهزینه و وقت گیر است. در این مطالعه، برای تخمین قابلیت­انتقال با استفاده از داده های هیدروژئولوژیکی و ژئوفیزیکی از مدل های فازی مانند ممدانی(mfl)، لارسن  (lfl)  و ساگنو (sfl) استفاده شد. این مدل ها، نتایج مشابهی در تخمین قابلیت­انتقال در...

full text

مقایسۀ کارایی مدل‌های شبکۀ عصبی مصنوعی، منطق فازی و جنگل تصادفی در برآورد پارامتر قابلیت انتقال آبخوان دشت ملکان

آبخوان دشت ملکان به عنوان یکی از آبخوان‏های حوضۀ دریاچۀ ارومیه، به مدیریت صحیح کمی و کیفی نیاز دارد. روش‏های مختلفی از جمله انجام آزمون پمپاژ، روش‏های آزمایشگاهی، استفاده از ردیاب‏ها و روش‏های ژئوفیزیکی برای ارزیابی پارامترهای هیدروژئولوژیکی و مدیریت مناسب آبخوان‏ها وجود دارد. هر چند تعبیر و تفسیر داده‏های به‌دست‌آمده از آزمون پمپاژ، بهترین روش تخمین پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان است، اما ای...

full text

ارزیابی مدیریت سیلاب در آبخوانداری(مطالعه موردی آبخوان تسوج)

روند بارندگی در ایران حاکی از آن است که این کشور به سوی خشکسالی پیش می­رود و می­بایست برنامه­ریزی­ها و تدابیر در مدیریت منابع آب بر این اساس پی­ریزی شود. مناطق خشک دارای امکانات بالقوه کشاورزی هستند که مورد استفاده کامل قرار نگرفته­اند و می­توان با روش­های خاص که برای این مناطق مناسب هستند از این امکانات بالقوه به بهترین نحو استفاده کرد. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی مدیریت سیلاب  در آبخوانداری تس...

full text

مقایسه کارآیی مدلهای عددی و هوش مصنوعی در مدیریت آبخوانها (مطالعه موردی: دشت تسوج)

مدیریت آبخوان همانند هر سیستمی نیاز به شناخت کامل آن و پیش بینی شرایط آیند? آن دارد که این کار با مدلسازی سیستم مورد نظر امکان پذیر است. امروزه روش معمول در مدلسازی منابع آب استفاده از مدلهای عددی است. در دهه های اخیر به سبب پیچیدگی و خصوصیات غیرخطی سیستمهای آب زیرزمینی مدلهای هوش مصنوعی در مدلسازی و مدیریت آبخوانها مورد آزمایش قرار گرفته اند. هدف این تحقیق استفاده و مقایسه مدلهای عددی و هوش مص...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات منابع آب ایران

جلد ۹، شماره ۱، صفحات ۱-۱۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023